Van de Verlichting tot religieus terrorisme

Stan Maes studeerde psychologie en pedagogiek aan de Universiteit
Gent, waar hij ook zijn doctorstitel behaalde. Hij is emeritus
hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden,
waar hij ook decaan was van de Faculteit Sociale en Gedragswetenschappen.
Naast zijn wetenschappelijke expertise op het terrein
van gezondheidsbevordering en psychologische aspecten van
chronische ziekten, ontwikkelde hij op basis van zijn internationale
ervaring ook een bijzondere belangstelling voor interculturele communicatie
en crossculturele gedragsaspecten.
Voor het jaar 2016 was Stan Maes benoemd op de wisselleerstoel
Willy Calewaert, gevestigd door de vzw ‘De Mens Nu’ aan de Vrije
Universiteit Brussel. De colleges die hij verzorgde, vormden de basis
voor dit boek. Hij gaat daarbij uit van vragen als: Wat hebben we
geleerd van de belangrijkste verlichte denkers? Wat zijn de belangrijkste
gevolgen van de Verlichting voor onze westerse samenleving
en wat is de kritiek op de Verlichting?
Hij bespreekt ook de verdere ontwikkeling van het westers mensbeeld
op basis van de persoonlijkheids- en de sociale psychologie
en komt zo tot fundamentele menselijke doelen en sociale motieven
die de basis vormen van onze samenleving. Hij benadrukt daarbij
ook de invloed van cultuur op waarden en normen en toont aan
dat een bepaalde culturele achtergrond kan leiden tot vooroordelen,
discriminatie en antisociaal gedrag ten opzichte van mensen
met een andere overtuiging of cultuur. Op basis hiervan worden huidige
uitdagingen voor verlichtingsideeën vanuit een psycho-educatieve
visie besproken, zoals het moderne nationalisme, migratie
en culturele integratie, terrorisme en confrontatie met de islam. Tot
slot wordt de vraag beantwoord of mensen die leven in een land dat
verlichtingsprincipes respecteert, ook gelukkiger zijn.