Cet ouvrage est un récit chronologique, portant sur des faits précis, étayés par une iconographie adaptée. L'auteur n'interprète pas, mais puise dans les attitudes et les témoignages des principaux acteurs de l'indépendance de la République démocratique du Congo dont est commémoré en 2020 le soixantième anniversaire.

Als we het hebben over de dekolonisatie van Belgisch-Congo denken we in de eerste plaats aan de toespraken van enerzijds Belgisch staatshoofd Boudewijn I en anderzijds Congolees eerste minister Patrice Lumumba tijdens de onafhankelijkheidsceremonie op 30 juni 1960 in Leopoldstad. Op die dag verdedigden beiden hun diametraal tegengestelde visie op de kolonisatie. Wat deze toespraken wél gemeenschappelijk hebben is dat ze duidelijk de argumenten van de Belgen en de Congolezen weergeven die aan de basis van de dekolonisatie liggen. Vandaag zindert de echo ervan nog na; het heden wordt immer voortdurend geconfronteerd met de geschiedenis, die het als het ware 'besmet'.

Sinds juli 1958 is de politieke situatie in Belgisch-Congo gestaag blijven veranderen. Minister Léon Pétillon richtte een commissie op die bestond uit zeven Belgische personaliteiten, bevoegd om een lijst op te maken van de verlangens en opinies van de 'blanke en zwarte bevolking van Congo'. Geen enkele Congolees maakte hier deel van uit; dit gemis liet zich heel erg voelen onder de gekoloniseerden. Begin november 1958 verliet Pétillon de regering, zeer tegen de zin van de koning. De oud-gouverneur-generaal, gepromoveerd tot minister van Koloniën had immers vastgesteld dat geen enkele verandering nog mogelijk was. Zijn opvolger, Maurice Hemelrijck, die aanvankelijk gezien werd als een bedreven diplomaat, zaaide polemiek door een verbetering te eisen in de sociale relaties tussen blanken en zwarten. Hij nam ontslag begin september 1959, machteloos tegenover de impasse waarin België verkeerde. In Congo bleken de meningen onverzoenbaar en België, in het nauw gedreven, kende de onafhankelijkheid toe, zonder echter duidelijk de krijtlijnen hiervoor te hebben uitgetekend. Woede langs de ene kant, angst langs de andere, leverde nog heel veel stof voor discussie en onderhandeling,

Alles zou dus beslist worden tussen juli 1958 en juni 1960. De snelheid waarmee een veelvoud van politieke interventies werden doorgevoerd verbloemde een dekolonisatie die pas laattijdig op gang kwam. Ze toonde duidelijk aan dat de kolonialen weigerden de hand te reiken aan de gekoloniseerden, voor wie 'de dagen van het kolonialisme verstreken waren'. De onafhankelijkheid was het resultaat van chaos …

Dit werk is een chronologische beschrijving, met betrekking tot welbepaalde feiten, met bijpassende beelden ter illustratie. De auteur interpreteert niet, maar put uit de houding en de getuigenissen van de belangrijkste actoren van de onafhankelijk van de Democratische Republiek Congo, waarvan in 2020 de zestigste verjaardag van de onafhankelijkheid wordt herdacht.

-Franstalige editie -

Specificaties