Het politieke links en rechts

Waarom gebruiken we de termen ‘links en ‘rechts’ in de politiek? Ze hebben op zichzelf geen enkele politieke betekenis. Maar kennelijk is er iets binnenin ons dat die lichamelijk relevante termen ook met de politiek verbindt.

Dit boek onthult voor het eerst dat ‘iets’.



Politiek gebruik van de termen ‘links’ en ‘rechts’ ontstond in de Franse Staten-Generaal op 7 mei 1789, twee dagen na de luisterrijke openingssessie, in een simpele ad hoc maatregel voor een snelle peiling inzake de mening van 600 afgevaardigden over twee verschillende visies. Maar deze maatregel mondde tegelijk uit in de onvoorziene geboorte van de politieke links/rechts dichotomie.

De daarna volgende ontwikkelingen van die dichotomie komen in dit boek aan de orde, met voorbeelden niet alleen uit de politiek, maar ook uit het alledaagse leven, de antropologie, genetische manipulatie, een roman van Toergenjev, ingenieuze proeven met vrijwilligers, de Dordtse Synode (1618-1619) en nog veel meer. Maar bovenal blijkt, dat die dichotomie is verankerd in onbewuste woelingen diep verscholen in ons binnenste – zoals 2400 jaar geleden al door Sofokles verwerkt in zijn tragedie ‘Antigone’.



Frits Bienfait werkte als plantenfysioloog aan de Universiteit van Amsterdam, in het toenmalige Nationaal Instituut voor Kern- en Hoge-Energiefysica (NIKHEF) aldaar, de Johnson Foundation in Philadelphia (USA) en het Laboratorium voor Genetica aan de Universiteit van Gent. In 1991 werd hij kortstondig lid van de PvdA en vroeg zich toen af waarom die ‘links’ genoemd werd – waarmee zijn speurtocht naar de essentie van ‘links versus rechts’ begon. In 2010 schreef hij als voorlopige conclusie zijn Is Links beter dan Rechts?’