Brood in mijn hoofd

"In mijn hoofd stak alleen nog maar een stuk brood in plaats van hersenen." Zo overrompelend lucide en haast poëtisch verwoordt Chil Elberg zijn wrange herinneringen aan een bijna drie jaar lange odyssee in de nazikampen. Het vat in een gedachte de moordende honger, de verschrikking, de onmenselijkheid samen die hij moest ondergaan.



Chil is de voornaam van een eenvoudige jongen, die aan het einde van de jaren twintig van de vorige eeuw met zijn ouders uit Polen naar België vlucht. Als zeventienjarige maakt hij tijdens de wereldoorlog de verschrikking mee van maar liefst twaalf naziconcentratieen vernietigingskampen. Als Jood belandt hij uiteindelijk ook in Auschwitz-Birkenau. Maar ook die gesel overleeft hij en als een uitgemergeld hoopje mens keert hij terug naar zijn adoptievaderland, België.



Helaas wacht niemand hem daar op. Van de geborgenheid van zijn ouderlijk huis blijft alleen de huisbel over. Iedereen werd vermoord in de Shoah, de Holocaust: zijn ouders, zijn hele familie, zijn beste vrienden. Hij staat alleen op de stoep van de nieuwe wereld.



De wederopstanding verloopt moeizaam. Na de jaren van zwijgen verwerkt Chil Elberg vandaag zijn verleden door te praten over wat hem werd aangedaan, inmiddels bijna zeventig jaar geleden. In de hoop dat het de laatste keer is dat zoiets kan gebeuren. Het verhaal van Chil wordt aangevuld met een aantal getuigenissen en bespiegelingen van mensen die Chil hebben leren kennen en waarderen om de moed en de levenslust waarmee hij zijn boodschap van hoop en vrede uitdraagt naar de nieuwe generaties.



Ivo Van Hassel (°1936) studeerde Administratieve en sociale wetenschappen en was journalist bij de Persgroep (Het Laatste Nieuws). Hij is gespecialiseerd in Oost-Europa, de ex-Sovjetunie en de communistische wereld. Hij ontving de Persprijs in 1976. Hij publiceerde over Belgische gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog van 1943 tot 1945, en verrichtte onderzoek over het Jodendom. Hij werkte samen met Maxime Steinberg aan de Nederlandse versie van Dossier Brussel-Auschwitz (1981).



Marc Van Roosbroeck is voorzitter van de vzw 'De werkgroep 10 december 2008' en bezieler van het educatieve vredeproject 'vóór wereldvrede, verdraagzaamheid en respect voor de mensenrechten'. De vzw houdt zich actief bezig met herinneringseducatie en publiceerde eerder bij ASP De laatste getuigen uit concentratie- en vernietigingskampen, geïnterviewd door jongeren uit Vlaamse, Brusselse en Waalse secundaire scholen (2010).